JOSEFA House, huis van vrede, ruimte voor verinnerlijking

Paus Franciscus spreekt over onze planeet als een « gemeenschapshuis », een huis waarvoor wij, de mensheid, verantwoordelijk zijn. In het verlengde daarvan ontplooit Josefa House zich als een doorgeefluik om onze samenleving aan te moedigen de stap te zetten van « angst voor de mens » naar « geloof in de mens ». Om te aanvaarden dat de ander « goed » is en dat het uitzicht op deze goedheid realiteit kan worden boven alle gevaren en alle lijden heen. Het osefa House is zo’n « gemeenschapshuis », zij het met een eigen ritme…

Religies en spirituele tradities huldigen sinds mensenheugnis universele menselijke principes. Zoals de gulden regel die voorschrijft dat de mens « zijn medemens moet behandelen zoals hijzelf behandeld wil worden ».

In dat verband lijkt het nuttig om eens na te denken over het gebrek aan plaatsen in onze samenleving waar iedereen die het wil de spirituele dimensie van zijn/haar leven vrij en open kan beleven, buiten het vaak te strikte kader van een godsdienst of doctrine. Als huis van vrede, is Josefa House een ruimte voor verinnerlijking, een borrelende en creatieve plek waar iedereen een bijdrage kan leveren tot het verkennen van deze belangrijke vraag: «Wat betekent een spiritueel, persoonlijk en gemeenschappelijk leven vandaag en morgen?».

Maar om niet overhaast tewerk te gaan, moet het Josefa House eerst een rijpingsproces door. Om de « heilige schat » te veroveren, moet de toegangspoort tot de schatkamer ontgrendeld worden. Het komt er immers op aan om het onzichtbare zichtbaar te maken en « het hart van de medemens te raken ». Daarom wil het Josefa House ruimte maken voor meditatie zodat « de mens de stem kan horen van het ritme van de natuur en van wat hem overstijgt en kan ontrafelen ».  

Daarom is het goed te dromen van een ruimte en een tijd waarin elkeen geraakt en aangesproken kan worden door de grootsheid en de schoonheid van wat zich gemeenschappelijk aandient. De uitdrukking van deze spirituele ervaring geeft dan een vermoeden van wat ‘vertrouwen in de ander’ kan betekenen. Uiteraard krijgt kunst er een prominente plek; in de mate ze authentiek is, opent ze de weg tot vrije bezinning en verinnerlijking.

Josefa House geeft kunstenaars en het gekozen architectenbureau de mogelijkheid om zich over te geven aan dit verinnerlijkingsproces. De herinrichting van de ruimten en lokalen en de tijd zullen ongetwijfeld leiden tot een verdieping van de menselijke ervaring en, vooral, tot een uitnodiging om de creativiteit van beide tot ontplooiing te brengen.

In het kader van de eeuwenlange disputen tussen kunst en geloof kunnen deze bedenkingen misschien banaal overkomen. Maar misschien kunnen ze ook een nieuwe wind doen waaien in het denken over vrede. Al was het maar om instellingen en instituten, religieus of niet, aan te moedigen een open en belangenloze dialoog aan te gaan met de kunstenaars van vandaag, ook met niet-gelovigen of met hen die zeggen geen enkele spirituele ervaring te hebben.

De benadering van Josefa is ingegeven vanuit een verlangen naar samenwerking en dialoog met anderen, tussen migrant en kunstenaar, die allemaal op de een of andere manier op zoek zijn naar een creatieve ervaring en de esthetische uitdrukking ervan. Het is het uitdrukkelijke verlangen van Josefa om hen deze ruimte en tijd ter beschikking te stellen.

De mens heeft er baat bij om op zoek te gaan naar het « mysterie » in zichzelf en zijn omgeving. Door de mens en de beelden van de wereld die in zijn geest leven te onderzoeken, kan de kunstenaar de ervaring van dit « mysterie » zichtbaar maken.

Ons lijkt het dat « de God die zich geeft », « de Ander die aanwezig is » in de migratie niet anders kan dan houden van deze paradox tussen kunstwerk en verinnerlijking, van de uitdrukking van deze geest in het Huis van Vrede waar het Josefa House zo intens van droomt.